TermCymru

76172 results
Results are displayed in alphabetical order.
Welsh: amser yn weddill
English: time left
Status B
Subject: ITC
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 19 July 2005
Welsh: Amser yr Haf / Amser Haf Prydain
English: British Summer Time
Status C
Subject: Culture and the Arts
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 26 July 2004
Welsh: amser ysgrifennu
English: write time
Status B
Subject: ITC
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 19 July 2005
Welsh: Amsterdam
English: Amsterdam
Status C
Subject: Place Names
Part of speech: Proper noun
Last updated: 10 November 2008
Welsh: amsugno
English: uptake
Status B
Subject: Agriculture
Part of speech: Verb
Definition: Y broses o dynnu sylwedd (hylif, gan amlaf) i mewn i organeb neu i organ corff.
Context: Ewch ati i gyfrifo maint y nitrogen sydd ar gael i’r cnwd ei amsugno o dail organig.
Last updated: 1 October 2020
Welsh: amsugnydd allyrru golau
English: light quencher
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: amsugnwyr allyrru golau
Definition: Sylwedd sy'n gallu amsugno egni fflworosffer ac yna allyrru'r egni hwnnw fel golau gweladwy.
Last updated: 22 July 2020
Welsh: amwynder
English: amenity
Status A
Subject: Planning
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: amwynderau
Last updated: 3 February 2022
Welsh: amwynder gweledol
English: visual amenity
Status C
Subject: Planning
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 23 July 2003
Welsh: amwynder lleol
English: local amenity
Status C
Subject: Planning
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 23 July 2003
Welsh: amwynder preswyl
English: residential amenity
Status C
Subject: Planning
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 23 July 2003
Welsh: Amwythig
English: Shrewsbury
Status A
Subject: Place Names
Part of speech: Proper noun
Notes: Sylwer nad yw Yr Amwythig nac Y Mwythig yn safonol. Ni ddylid ychwaith ddefnyddio'r ffurf hynafiaethol Pengwern [Bowys].
Last updated: 6 May 2005
Welsh: am yn ail
English: zipped
Status A
Subject: Politics
Part of speech: Adverb
Definition: Disgrifiad o drefn mewn systemau etholiadol lle etholir sawl ymgeisydd ym mhob etholaeth, lle bydd rhestrau ymgeiswyr y pleidiau ar gyfer pob etholaeth yn cynnwys dyn a menyw am yn ail.
Context: Bydd yn rhaid gosod dynion a menywod am yn ail yn y rhestr.
Notes: Nid oes angen cysylltnodau ar y term hwn pan fo'n adferf; mae ei angen pan fo'n ansoddair.
Last updated: 10 July 2024
Welsh: am-yn-ail
English: zipped
Status A
Subject: Politics
Part of speech: Adjective
Definition: Disgrifiad o drefn mewn systemau etholiadol lle etholir sawl ymgeisydd ym mhob etholaeth, lle bydd rhestrau ymgeiswyr y pleidiau ar gyfer pob etholaeth yn cynnwys dyn a menyw am yn ail.
Context: Bydd yn rhaid cyflwyno rhestrau am-yn-ail.
Notes: Nid oes angen cysylltnodau ar y term hwn pan fo'n adferf; mae ei angen pan fo'n ansoddair.
Last updated: 10 July 2024
Welsh: am-yn-eilio
English: zipping
Status A
Subject: Politics
Part of speech: Verb
Definition: Trefn mewn systemau etholiadol lle etholir sawl ymgeisydd ym mhob etholaeth, lle bydd rhestrau ymgeiswyr y pleidiau ar gyfer pob etholaeth yn cynnwys dyn a menyw am yn ail.
Context: Yn gyson â'r canfyddiadau ymchwil hyn, rhagwelodd y Pwyllgor Diben Arbennig y byddai cwotâu rhywedd ymgeiswyr (drwy am-yn-eilio gorfodol) a system gyfrannol rhestr gaeedig yn cael eu cyflwyno ar gyfer etholiadau'r Senedd.
Last updated: 10 July 2024
Welsh: anabl
English: disabled
Status B
Subject: General
Part of speech: Adjective
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau.
Last updated: 8 November 2023
Welsh: anabledd
English: disability
Status B
Subject: General
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau.
Last updated: 8 November 2023
Welsh: anableddau lluosog
English: multiple disabilities
Status A
Subject: Health
Part of speech: Noun, Plural
Notes: Term sefydledig - ond ni fyddai Llywodraeth Cymru bellach yn defnyddio'r ffurf luosog "anableddau". Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Last updated: 14 November 2023
Welsh: anabledd clyw
English: hearing disability
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Last updated: 17 November 2023
Welsh: Anabledd Cymru
English: Disability Wales
Status A
Subject: Personnel
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Definition: DW
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Last updated: 14 November 2023
Welsh: Anabledd Cymru
English: DW
Status A
Subject: Personnel
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Definition: Disability Wales
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Last updated: 17 November 2023
Welsh: anabledd dysgu
English: learning disability
Status B
Subject: General
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Definition: Gallu llai i ddeall gwybodaeth newydd neu gymhleth, ac i ddeall a chymhwyso sgiliau newydd, sy’n dechrau cyn i’r person fod yn oedolyn ac sy’n cael effaith barhaol ar ei ddatblygiad.
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Nid yw’r defnydd o “anabledd” yn y term cyffredin “anabledd dysgu” yn gyson â’r Model Cymdeithasol, gan ei fod yn cyfeirio at amhariad yn hytrach nag at rwystrau sy’n anablu pobl. Fodd bynnag mae Llywodraeth Cymru’n derbyn mai dyma’r eirfa sy’n arferol ym maes anabledd dysgu, ac a ffefrir gan sefydliadau cynrychioladol yn y maes ar hyn o bryd, felly fe’i defnyddir gan Lywodraeth Cymru. Adolygir hyn yn gyson. 
Last updated: 24 November 2023
Welsh: Anabledd Dysgu Cymru
English: Learning Disability Wales
Status A
Subject: Social Services
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Nid yw’r defnydd o “anabledd” yn y term cyffredin “anabledd dysgu” yn gyson â’r Model Cymdeithasol, gan ei fod yn cyfeirio at amhariad yn hytrach nag at rwystrau sy’n anablu pobl. Fodd bynnag mae Llywodraeth Cymru’n derbyn mai dyma’r eirfa sy’n arferol ym maes anabledd dysgu, ac a ffefrir gan sefydliadau cynrychioladol yn y maes ar hyn o bryd, felly fe’i defnyddir gan Lywodraeth Cymru. Adolygir hyn yn gyson. 
Last updated: 24 November 2023
Welsh: anabledd dysgu dwys a lluosog
English: profound and multiple learning disability
Status A
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anableddau dysgu dwys a lluosog
Notes: Defnyddir yr acronym PMLD yn Saesneg. Mae'r term Saesneg hwn yn gyfystyr â 'profound and multiple learning difficulties' a hwnnw yw'r term a ffefrir gan Lywodraeth Cymru. Gweler y cofnod am 'profound and multiple learning difficulties' am ddiffiniad. Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Nid yw’r defnydd o “anabledd” yn y term cyffredin “anabledd dysgu” yn gyson â’r Model Cymdeithasol, gan ei fod yn cyfeirio at amhariad yn hytrach nag at rwystrau sy’n anablu pobl. Fodd bynnag mae Llywodraeth Cymru’n derbyn mai dyma’r eirfa sy’n arferol ym maes anabledd dysgu, ac a ffefrir gan sefydliadau cynrychioladol yn y maes ar hyn o bryd, felly fe’i defnyddir gan Lywodraeth Cymru. Adolygir hyn yn gyson. 
Last updated: 24 November 2023
Welsh: Anabledd Dysgu: Rhaglen Gwella Bywydau
English: Learning Disability: Improving Lives Programme
Status A
Subject: Education
Part of speech: Proper noun
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Nid yw’r defnydd o “anabledd” yn y term cyffredin “anabledd dysgu” yn gyson â’r Model Cymdeithasol, gan ei fod yn cyfeirio at amhariad yn hytrach nag at rwystrau sy’n anablu pobl. Fodd bynnag mae Llywodraeth Cymru’n derbyn mai dyma’r eirfa sy’n arferol ym maes anabledd dysgu, ac a ffefrir gan sefydliadau cynrychioladol yn y maes ar hyn o bryd, felly fe’i defnyddir gan Lywodraeth Cymru. Adolygir hyn yn gyson. 
Last updated: 24 November 2023
Welsh: Anabledd Powys
English: Disability Powys
Status C
Subject: Social Services
Part of speech: Proper noun
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Last updated: 16 November 2023
Welsh: anablu
English: disable
Status B
Subject: General
Part of speech: Verb
Notes: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau.
Last updated: 8 November 2023
Welsh: anaddas
English: unsuitable
Status C
Subject: General
Part of speech: Adjective
Last updated: 30 April 2008
Welsh: anadeiledig
English: non built-up
Status C
Subject: Transport
Part of speech: Adjective
Last updated: 10 March 2006
Welsh: anadl einioes
English: breath of life
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Feminine, Singular
Last updated: 16 August 2004
Welsh: anadlennydd
English: breathalyser
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 29 February 2012
Welsh: anadliedydd
English: breathalyzer
Status B
Subject: Justice and Order
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 29 August 2012
Welsh: anadlu i mewn
English: inhale
Status C
Subject: Health
Part of speech: Verb
Definition: Yng nghyd-destun ffliw adar.
Last updated: 27 October 2005
Welsh: anadlydd
English: inhaler
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion
Definition: A portable device for administering a drug which is to be breathed in, used for relieving asthma and other bronchial or nasal congestion.
Last updated: 15 March 2017
Welsh: anadlydd dos mesuredig dan wasgedd
English: pressurised metered dose inhaler
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion dos mesuredig dan wasgedd
Notes: Yng nghyd-destun meddyginiaeth am asthma.
Last updated: 9 December 2021
Welsh: anadlydd dos mesuredig dan wasgedd
English: pMDI
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Notes: Dyma'r acronym Saesneg a ddefnyddir am pressurised metered dose inhaler.
Last updated: 9 December 2021
Welsh: anadlydd FFP
English: filtering face piece respirator
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion FFP
Notes: Elfen o gyfarpar diogelu personol (PPE).
Last updated: 25 June 2020
Welsh: anadlydd FFP
English: FFP respirator
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion FFP
Notes: Elfen o gyfarpar diogelu personol (PPE).
Last updated: 25 June 2020
Welsh: anadlydd isel o ran potensial cynhesu byd-eang
English: low global warming potential inhaler
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Plural
Plural: anadlyddion isel o ran potensial cynhesu byd-eang
Last updated: 5 May 2022
Welsh: anadlydd lliniaru
English: reliever inhaler
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion lliniaru
Notes: Yng nghyd-destun meddyginiaeth am asthma.
Last updated: 9 December 2021
Welsh: anadlydd SABA
English: SABA inhaler
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anadlyddion SABA
Last updated: 25 November 2022
Welsh: anadlydd wyneb
English: face piece respirator
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Definition: Yng nghyd-destun ffliw adar.
Last updated: 27 October 2005
Welsh: anaerobig
English: anaerobic
Status C
Subject: Environment
Part of speech: Adjective
Definition: Heb ocsigen.
Last updated: 31 March 2009
Welsh: anaesthesia
English: anaesthesia
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Definition: Cyflwr o fethu teimlo poen neu synwyriadau eraill, yn bennaf yn sgil y defnydd o feddyginiaethau er mwyn rhoi triniaeth feddygol neu filfeddygol. Hefyd, yr astudiaeth o’r maes meddygol hwn.
Last updated: 14 November 2024
Welsh: anaf
English: injury
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 16 April 2003
Welsh: anaf acíwt i'r arennau
English: acute kidney injury
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anafiadau acíwt i'r arennau
Context: Yn ôl y dystiolaeth mae cyfran sylweddol o nifer y derbyniadau sy'n gysylltiedig â meddyginiaethau i'r ysbyty'n deillio o waedu, anaf acíwt i'r arennau a chwympo.
Last updated: 27 February 2020
Welsh: anaf caffaeledig i'r ymennydd
English: acquired brain injury
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anafiadau caffaeledig i'r ymennydd
Definition: Unrhyw fath o niwed i'r ymennydd sy'n digwydd ar ôl genedigaeth person.
Notes: Mewn llawer o gyd-destunau, gellid hepgor yr elfen 'caffaeledig' yn Gymraeg.
Last updated: 18 May 2023
Welsh: anaf corfforol
English: physical injury
Status B
Subject: Health
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Plural: anafiadau corfforol
Context: Ymhlith y cymhlethdodau a all godi mae chwyddo, haint, gwaedu, adweithiau alergaidd neu wenwynig i'r sylweddau a ddefnyddir, yn ogystal â rhwygiadau neu anaf corfforol arall.
Last updated: 10 September 2024
Welsh: anaffylacsis
English: anaphylaxis
Status B
Subject: Food
Part of speech: Noun, Masculine, Singular
Last updated: 19 January 2012
Welsh: Anafiadau a achosir gan gyfarpar miniog (gan gynnwys Nodwyddau)
English: Sharps Injuries (Including Needle stick) 
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Plural
Last updated: 2 August 2010
Welsh: anafiadau ac achosion marwolaeth
English: ICD
Status C
Subject: Health
Part of speech: Noun, Plural
Definition: Injuries and causes of death
Last updated: 3 March 2006